ایرانیان نزدیک به چندهزار سال است که شب یلدا آخرین شب پاییز و آذر ماه را که درازترین و تاریک ترین شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می مانند، در کنار یکدیگر خود را سرگرم می کنند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیه آنان را تضعیف نکند و با به روشنی گراییدن آسمان (حصول اطمینان از بازگشت خورشید در پی یک شب طولانی و سیاه که تولد تازه آن عنوان شده است) به رختخواب روند و لختی بیاسایند.
مراسم شب یلدا (شب چله) از طریق ایران به قلمرو رومیان راه یافت و جشن «ساتورن» خوانده می شد. جشن ساتورن پس از مسیحی شدن رومی ها هم اعتبار خود را از دست نداد و ادامه یافت .
آراستن سرو و کاج در کریسمس هم از ایران باستان اقتباس شده است، زیرا ایرانیان به این دو درخت مخصوصاً سرو به چشم مظهر مقاومت در برابر تاریکی و سرما می نگریستند و در خور روز؛ در برابر سرو می ایستادند و عهد می کردند که تا سال بعد یک نهال سرو دیگر کشت کنند.
پیشتر، ایرانیان (مردم سراسر ایران زمین) روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خور روز و دی گان؛ می خواندند و به استراحت می پرداختند و تعطیل عمومی بود. در این روز عمدتاً به این لحاظ از کار دست می کشیدند که نمی خواستند احیاناً مرتکب بدی کردن شوند که میترائیسم ارتکاب هر کار بد کوچک را در روز تولد خورشید گناهی بسیار بزرگ می شمرد.
فردوسی به استناد منابع خود، یلدا و خور روز، را به هوشنگ از شاهان پیشدادی ایران (کیانیان که از سیستان پارس برخاسته بودند) نسبت داده و در این زمینه از جمله گفته است:
که ما را ز دین بهی ننگ نیست
به گیتی، به از دین هوشنگ نیست
همه راه داد است و آیین مهر
نظر کردن اندر شمار سپهر
آداب شب یلدا در طول زمان تغییر نکرده و ایرانیان در این شب، باقیمانده میوه هایی را که انبار کرده اند و خشکبار و تنقلات می خورند و دور هم گرد هیزم افروخته و بخاری روشن می نشینند تا سپیده دم بشارت شکست تاریکی و ظلمت و آمدن روشنایی و گرمی (در ایران باستان، از میان نرفتن و زنده بودن خورشید که بدون آن حیات نخواهد بود) را بدهد، زیرا که به زعم آنان در این شب، تاریکی و سیاهی در اوج خود است.
واژه یلدا، از دوران ساسانیان که متمایل به به کارگیری خط (الفبای از راست به چپ) سریانی شده بودند به کار رفته است. یلدا- همان میلاد به معنای زایش- زاد روز یا تولد است که از آن زبان سامی وارد پارسی شده است. باید دانست که هنوز در بسیاری از نقاط ایران مخصوصاً در جنوب و جنوب خاوری برای نامیدن بلندترین شب سال، به جای شب یلدا از واژه مرکب شب چله استفاده می شود
خور روز (دی گان)- یکم دی ماه- در ایران باستان در عین حال روز برابری انسان ها بود. در این روز همگان از جمله شاه لباس ساده می پوشیدند تا یکسان به نظر آیند و کسی حق دستور دادن به دیگری را نداشت و کارها داوطلبانه انجام می گرفت، نه تحت امر. در این روز جنگ کردن و خونریزی، حتی کشتن گوسفند و مرغ هم ممنوع بود. این موضوع را نیروهای متخاصم ایرانیان می دانستند و در جبهه ها رعایت می کردند و خونریزی موقتاً قطع می شد و بسیار دیده شده که همین قطع موقت جنگ، به صلح طولانی و صفا انجامیده بود.
درود بر نیمای نیک گفتار
سپاس از این نوشدار گوهربار.
که ما را ز دین بهی ننگ نیست
به گیتی، به از دین هوشنگ نیست
همه راه داد است و آیین مهر
نظر کردن اندر شمار سپهر
سپاس اهورا مزدا را...!
او آفرید شب چله میترا
شب شادی و مهر
شب مهرشید فردا
شب زایش خورشید
شب ایرانی یلدا
7032 سال از زایش مهر ، ایزد نگهبان آفتاب ، گذشت ...
" شب چله " خوش و خرم ...
سلام نیماجان. یلدای شما هم مبارک. امیدوارم همیشه سلامت و تندرست باشی
درود بر نیمای نازنین
سپاس از آگاهی خردمندانه تو دوست بزرگوارم ما ایرانیان باید بکوشیم با زنده کردن جشن های باشکوه ایرانی ایرانمان را بازستانیم-پیروز باشی
درود بر نیمای عزیز و ایران دوستم؛
سپاس از آمدن بر تارنگارم.
براستی که شب یلدا یا شب چله یکی از ماندگارترین و تبارمند ترین جشن های مردمان این سرزمین اهورایی و میترایسم بوده است که نور و روشنایی را به همگان نوید داده و شکست و نابودی اهریمن را یادآور شده است.
این نور و روشنایی همانا اندیشه های نیک و اشویی است که بر جهل و نادانی و تاریکی هماره پیروز بوده است.
درود بر نیمای عزیز و ایران دوستم؛
سپاس از آمدن بر تارنگارم.
براستی که شب یلدا یا شب چله یکی از ماندگارترین و تبارمند ترین جشن های مردمان این سرزمین اهورایی و میترایسم بوده است که نور و روشنایی را به همگان نوید داده و شکست و نابودی اهریمن را یادآور شده است.
این نور و روشنایی همانا اندیشه های نیک و اشویی است که بر جهل و نادانی و تاریکی هماره پیروز بوده است.
درود
شب یلدا شب فر وکیان است
نشان از سنت ایرانیان است ...
ممنون از نوشته ات نیما جان
سلام...
اگه دوست داری نظر من را در مورد شب یلدای امسال بدونی به این لینک برو..
http://javabsoal.parsiblog.com/Posts/71/%D8%AC%D8%B4%D9%86+%D9%8A%D9%84%D8%AF%D8%A7++%D9%8A%D8%A7+%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D9%8A+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86+%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%9F/
سلام دوست عزیز
از اطلاعاتی که رراجع به یلدا دادید استفاده نمودم هر چند یلدایی که با محرم ممزوج شده است لذتی ندارد و هر گاه مصیبتی با شادی ای ممزوج شود لذتی برای شادی کردن باقی نمی ماند.
موفق باشید.
آیین ها و رسوم ایرانیان در طول تاریخ همواره ستایش برانگیز بوده اند و چه زیباست درازای شبی را برای اندکی بیشتر با هم بودن گرامی داشتن. نیمای عزیز با تاخیری چند روزه یلدای تان خجسته باد
بادرود بر دوست بزرگوار نیک اندیش
تارنمای مرجع تاریخ و فرهنگ ایران به روز شد منتظر گفتار نیک اندشتان هستم.
عنوان این نوشدارها:
1-روزنگار هفته ای
2-پای کوه «نقش رستم» ترک برداشت
3-پاسارگاد در تیرس یک شهرک صنعتی
4امیدها به آیندهی یوز آسیایی افزایش یافت
5-بهسازی ترکهای سیوسه پل با مصالح نامناسب
6-سلسله پادشاهان در کتاب درسی تاریخ حذف میشود
7-درآمدزایی شهرداری پلدختر با بریدن و فروش درختان
منتظر گفتار نیک اندیشتان هستم.
بر شما هم مبارک این شب ایرانی .
ببخشید که دییییییییر شد.
به امید پیروزی ایرا بزرگ.